Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej krzewi zasady prawidłowego rozwoju psychofizycznego, moralnego i duchowego, walcząc z dewiacjami i patologią społeczną, stosując terapię przez rozwój. Wprowadziło pojęcie interdyscyplinarności i wielopoziomowości rozwoju w oparciu o teorię dezintegracji pozytywnej profesora Kazimierza Dąbrowskiego.
Bezpośrednim prekursorem Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej była Liga Higieny Psychicznej - społeczna organizacja ruchu psychohigienicznego, działająca w Warszawie w latach 1935-39. Prowadzony przez nią nurt społeczny kontynuowany w konspiracji w latach 1939-45 został po wojnie podjęty i rozwinięty przez PTHP. Powstało ono w 1948 r. jako organizacja naukowo-społeczna przy Państwowym Instytucie Higieny Psychicznej w Warszawie. Inicjatorami Towarzystwa byli: Kazimierz Dąbrowski, Maria Grzywak-Kaczyńska, Henryk Zajączkowski i Janina Hurynowicz.

Prezesami Towarzystwa kolejno byli:

• Janina Hurynowicz (1948-50)
• przerwa w działalności PTHP (1950-58)
• Kazimierz Dąbrowski (1961-66)
• Stanisław Cwynar (1966-71)
• Halina Szwarcowa (1971)
• Przemysław Przewłocki (1971-73)
• Kazimierz Dąbrowski (1973-80)
• Tadeusz Kobierzycki (1981-84)
• Brunon Hołyst (1985-2004)
• Andrzej Bałandynowicz  (2004 -2010)

Od 2010 roku Prezesem PTHP jest Zenon Ukleja

Oddziały terenowe PTHP:

• Kraków – Plac Matejki 6
• Poznań – ul. Rokietnicka 5 c
• Siemianowice Śląskie, ul. Budryka 2
• Sierpc, ul. Tułodzieckiego 9
• Wrocław, ul. J. Elsnera 8 b

Sekcje:

• Sekcja Ochrony Zdrowia Psychicznego – Warszawa,
• Sekcja Humanizacji Warunków Edukacji i Kultury – Katowice,
• Sekcja Ochrony Dzieci i Młodzieży – Wrocław,

Struktura organizacyjna:
Walne Zgromadzenie, Zarząd Główny, Komisja Rewizyjna.
Liczba członków w początkach działalności – około 1000, w 2005 roku – 300 osób.

We wrześniu 2004 r. PTHP uzyskało status organizacji pożytku publicznego.
Bank Millennium: nr konta 44 1160 2202 0000 0000 5515 6637

Celem Towarzystwa jest:

• ochrona i rozwój zdrowia psychicznego, moralnego i duchowego jednostki, rodziny i społeczeństwa w Polsce,
• dążenie do wszechstronnego i wielopoziomowego rozwoju osobowości przez stworzenie warunków kadrowych, prawnych i socjalnych,
• umacnianie więzi rodziny oraz wspólnoty pozytywnych stosunków międzyludzkich i postaw prospołecznych, drogą wychowania w duchu patriotyzmu, prawdy, suwerenności i szacunku,
• rozwijanie i upowszechnianie właściwej hierarchii wartości, zasad zdrowia moralnego i wzorców życiowych przez publikacje, szkolenie i środki masowego przekazu dla stworzenia ruchu społecznej służby samopomocy.

Cele swe Towarzystwo realizuje łącząc teoretyczne osiągnięcia nauki z działalnością praktyczną, w szczególności poprzez:

• inicjowanie i organizowanie prac naukowo-badawczych przy współpracy innych placówek naukowych oraz prowadzenie własnych badań w zakresie higieny psychicznej,
• inspirowanie dyskusji naukowych w kwestiach stanowiących przedmiot zainteresowań Towarzystwa, a zarazem żywotnych dla społeczeństwa,
• współdziałanie z instytucjami państwowymi i społecznymi, towarzystwami naukowymi, oświaty, wychowania, kultury i sprawiedliwości, zwłaszcza w rozwiązywaniu zagadnień zdrowia psychicznego i moralnego,
• organizowanie zjazdów naukowych, sympozjów i konferencji krajowych i regionalnych,
• inicjowanie, organizowanie i prowadzenie ośrodków szkoleniowych, badawczych, eksperymentalnych i konsultacyjnych w zakresie higieny psychicznej, a także placówek o charakterze diagnostycznym, profilaktycznym i terapeutycznym jak również placówek wykonujących usługi w zakresie opieki społecznej i wychowawczej oraz różnych form szkolenia i dokształcania kursowego po uzyskaniu zezwolenia właściwego organu,
• tworzenie sekcji i zespołów problemowych, skupiających specjalistów z jednej dyscypliny naukowej lub zainteresowanych określoną problematyką, związaną z działalnością Towarzystwa,
• powoływanie komisji, komitetów i ośrodków do przeprowadzania działań organizacyjnych, popularyzatorskich, szkoleniowych i naukowo-badawczych,
• prowadzenie zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami popularno-naukowej działalności wydawniczej i odczytowej w zakresie higieny psychicznej, inicjowanie audycji radiowych, telewizyjnych, nagrań kasetowych, wydawnictwo plakatów, ulotek itp.,
• współpraca z instytucjami i organizacjami w innych krajach, a także międzynarodowymi zajmującymi się analogicznymi lub pokrewnymi problemami, w szczególności zaś Światową Federacją Zdrowia Psychicznego, której Towarzystwo jest jednym z Członków-Założycieli,
• organizowanie co trzy lata zjazdów naukowych higieny psychicznej.